Bewerking van eerder verschenen tekst in Vogel Vrije Fietser 2006 nr 1

Barcelona is een compacte stad. Binnen twee uur fiets je een rondje van de Sagrada Familia naar het oude centrum en de haven. Een fietsstad in wording met ook ’s avonds een mild klimaat.

In de aanloop naar de Olympische Spelen in 1992 begon Barcelona fietspaden aan te leggen zodat de stad zich kon presenteren als modern en West-Europees. Er ligt nu 120 kilometer fietspad, losse stukken die in Nederlandse ogen misschien een halfbakken netwerk vormen. Vast staat dat het fietsen in Barcelona toeneemt.

Vijf jaar geleden kwam Koos Kroon (38) op zijn Batavus naar Barcelona, waar iedereen nog op onpraktische mountainbikes reed. Onderdelen voor een degelijke stadsfiets waren nergens te koop. Zijn fietsenwinkel Bike Tech in de wijk Gràcia was een gat in de markt. Op de stoep staat een oer-Hollandse transportfiets van ´t Mannetje. Kroon verkoopt en repareert vouwfietsen en degelijke gebruiksfietsen. Er is zelfs al vraag naar Nederlandse stadsfietsen met terugtraprem. “Men realiseert zich dat de fiets een serieus alternatief is. Vergeet niet dat het in Barcelona altijd spitsuur is.

Barcelona telt ongeveer vijftien fietsenverhuurders. Bike Rental Barcelona onderscheidt zich doordat eigenaar Pablo Gomez (38) vouwfietsen bezorgt aan huis en hotel. In zijn opslagruimte in de Barri Gòtic toont Gomez zijn huurfietsen: Dahon vouwfietsen met zes versnellingen. Hij heeft zelf een fietskar ontworpen waarmee hij vouwfietsen naar zijn huurders brengt.

Hoewel de gemeente zegt een fietsvriendelijk beleid te voeren, blijft Barcelona vooralsnog een autostad. Zelden gaan fietsvoorzieningen ten koste van het autoverkeer, voortdurend moeten fietsers en voetgangers ruimte maken. Daardoor ontstaan conflicten die fietsers een slechte naam bezorgen.

De Catalaanse Fietsersbond Bacc (Bicicleta Club de Catalunya) maakt zich zorgen over de achterblijvende fietsinfrastructuur. Medewerkster Diana González wil dat de gemeente ruimte creëert voor fietsers. Ze vindt gehoor. “De wethouder heeft beloofd dat nieuwe fietspaden niet meer ten koste mogen gaan van voetgangers.”

Nederlander Andries Ruesink (44) woont sinds 1987 in Barcelona. Hij doet haast alles per fiets. De afstanden zijn kleiner, zegt hij, dan je in een miljoenenstad zou verwachten. Van de Plaça de les Glòries Catalanes in het oosten is het nog geen vijf kilometer naar de Plaça d´ Espanya in het westen. Ruesink vindt het leuk om wonderlijke infrastructuur te tonen. Dus slalommen we langs hekjes en reclameborden die zomaar midden op het fietspad zijn geplaatst, en langs de Gran Via de les Corts Catalanes waar het pad opeens ophoudt. We moeten naar de overkant. Zodra de walmende verkeersstroom stopt voor een verkeerslicht, steken wij over.

Onze route wordt verderop onderbroken door de Plaça d´ Espanya, een druk verkeersplein aan de voet van de Montjuïc. Het is geliefd omdat je er kan wandelen naar het hoger gelegen Museu Nacional d´art de Catalunya en het museum van Joan Miró. “Beginnende fietsers kunnen hier beter de stoep op gaan,” adviseert Ruesink. Bij een bushalte rijden we dwars door een rij wachtenden en uiteindelijk komen we tot stilstand in een mensenmenigte.

Berucht zijn de brede straten en pleinen waar uit alle richtingen auto´s, scooters en motoren komen. Op grote pleinen als Espanya, Catalunya en Tetuan zie veel fietsers oversteken over het zebrapad. Lange rechte verkeersaders zonder fietspaden, kan je overdag het best maar mijden.

Voor fietsers gelden geen bijzondere verkeersregels. Je wordt wel geacht fietspaden te gebruiken, en als die er niet zijn de rechterrijbaan. In Barcelona woedt een discussie of je op de taxibaan mag fietsen. Voorstanders lijken het pleit te winnen. Fietsverlichting hoeft niet, als je maar goed zichtbaar bent bijvoorbeeld door reflecterende hesjes. Buiten de stad is een helm verplicht.

´s Avonds is het minder druk en stappen we weer op de fiets. We voeren geen verlichting maar worden door de politie vriendelijk gegroet. Als je maar zichtbaar bent. We fietsen langs Barcelona’s hoogtepunten: Sagrada Familia, Casa Batlló en andere feeëriek verlichte gebouwen uit de tijd van het modernisme, natuurlijk over de Ramblas en langs het bekende standbeeld van Columbus aan de haven. Binnen twee uur zijn we klaar en strijken we neer op een terras aan een pleintje in de Barri Gòtic .